De logistiek achter 3 miljard glazen bier

Het is een onvoorstelbare hoeveelheid bier: 6,5 miljoen hectoliter, ofwel 650 miljoen liter, ofwel ruim 3 miljard glazen bier. Het is de hoeveelheid bier die ieder jaar gebrouwen wordt in de Heineken-brouwerij in ’s-Hertogenbosch. Aan Harry Werkman, manager Logistiek van deze brouwerij, de taak om de logistieke processen rondom al dat bier te coördineren.

De logistieke processen rondom de brouwerij in Den Bosch zijn in verregaande mate geautomatiseerd. Met die automatisering zou je verwachten dat het managen van de logistiek de laatste jaren alleen maar gemakkelijker is geworden. Maar zo eenvoudig ligt het niet. Er is namelijk een trend gaande die met name de planning rondom de bierproductie steeds complexer maakt: waar voorheen de focus binnen de brouwerij lag op enkele bieren, komen er tegenwoordig zo’n 60 nieuwe productintroducties per jaar bij. Daarbij kun je denken aan Radlers, 0.0-bieren en verschillende nieuwe witbieren, maar ook aan een product als Jillz, een (fruit)cider met of zonder alcohol. De brouwerij in Den Bosch wordt door Heineken zelf bestempeld als ‘innovatiebrouwerij’, en dat maakt de logistiek er niet eenvoudiger op.

Export naar 159 landen

60 nieuwe producten betekent 60 nieuwe samenstellingen van grondstoffen, hulpstoffen en verpakkingen. Die verpakkingen kunnen heel verschillend zijn: fusten, flesjes of blikjes met diverse inhoudsmaten. Deze moeten vervolgens naar zo’n beetje alle delen van de wereld vervoerd worden. Zo blijft ongeveer een kwart van wat er in Den Bosch gebrouwen wordt in Nederland, drie kwart wordt per vrachtwagen en/of schip geëxporteerd. Heineken bedient 159 landen wereldwijd. De kunst is, zoals in alle logistieke processen, om het juiste product op het juiste tijdstip op de juiste plek te krijgen.

Investeren in logistieke innovatie

De productie van al die nieuwe bieren past in een trend die is komen overwaaien uit de Verenigde Staten: de trend dat er meer aandacht is voor bier, en in het bijzonder voor speciale bieren. Gelukkig is Heineken bij uitstek een bedrijf dat middels investeren in logistieke innovatie kan inspelen op dit soort nieuwe ontwikkelingen. “Er zijn hier processen waarbij er van inbound tot outbound geen mensenhand aan te pas komt,” zegt Harry Werkman. “Van het moment dat de pallets binnenkomen tot het moment dat ze weer naar buiten gaan, gaat op die plekken alles automatisch. Ook in geavanceerde beladingstechnieken zijn wij ver.”

Overal anders

De succesformules die in Nederland toegepast worden, kunnen echter niet zomaar overgenomen worden door vestigingen in andere landen. “Laatst had ik een vergadering waarin alle logistieke managers van Europa bij elkaar kwamen,” zegt Harry Werkman. “Dan blijkt wel weer: logistiek is overal anders. Er zit zó veel verschil in. Wat hier kostenefficiënt of effectief is, kan ergens anders totaal niet rendabel blijken te zijn.”

“Logistiek is overal anders. Wat hier in Nederland kostenefficiënt is, kan ergens anders totaal niet rendabel blijken te zijn.”

Behalve op innovatie ligt de focus in de Heineken-brouwerij in Den Bosch ook op een aantal andere belangrijke speerpunten. Harry Werkman: “Bovenaan staat de veiligheid van onze medewerkers. Daar maken we iedere dag stappen in. Het scheiden van rijbanen voor vorkheftrucks en veilige looproutes voor mensen is daarbij één van de belangrijke punten, evenals de zichtbaarheid van mensen op het terrein. Ook service & kwaliteit, het kostenniveau en duurzaamheid zijn aspecten waar wij voortdurend mee bezig zijn.”

Inspelen op ‘seasonality’

Op die gebieden zou deelname aan het Logistiek Platform wellicht van waarde kunnen zijn. “Wij vinden het prettig om ons netwerk uit te bouwen en te verstevigen met logistieke bedrijven in de regio. Dat hoort ook bij een gezond ondernemersklimaat. Het platform heeft daarbij een belangrijke functie. We kunnen ervaringen uitwisselen, kennis delen en onderwerpen bespreken die ons allen aangaan. Doordat wij, als bierbrouwers, een steeds groter beroep willen doen op onze logistieke dienstverleners, zijn goede partners in het vakgebied essentieel voor ons. Op dit moment werken wij al veel samen met bijvoorbeeld H&B Logistics en BCTN, die ook lid zijn van Logistiek Platform ’s-Hertogenbosch.” Ook het inspelen op ‘seasonality’ (pieken en dalen door het jaar heen op basis van het seizoen) zou een punt kunnen zijn dat gezamenlijk door de organisaties binnen het Logistiek Platform opgepakt zou kunnen worden, evenals een goede scholing in de regio.

Den Bosch is volgens Harry Werkman een regio met een goede ontsluiting, zowel via weg als via water. “Voor ons is de bereikbaarheid erg belangrijk,” zegt hij. “Brouwerijen die midden in een stad liggen, hebben wij moeten sluiten. Hier aan de rand van de stad zijn we prima gevestigd.” Den Bosch heeft bovendien nóg een voordeel: schone, diepgelegen waterlagen in de bodem. Aangezien dat water wordt gebruikt om mee te brouwen, is dit voor Heineken natuurlijk van groot belang. Harry Werkman: “Hoewel we misschien veel gemeen hebben met andere organisaties binnen het Logistiek Platform, denk ik dat we dáár uniek in zijn!”